Gnavello(-de-l'an)
Scleranthus annuus
Caryophyllaceae
Nom en français : Gnavelle annuelle.
Descripcioun :Aquelo planto, proun ramificado, se tirasso sus la sablo e lis endré trepeja. Sus si tijo se podon vèire uno à dos bando de péu crespu. Li fueio soun redo e en long. Li flour, verdo, soun pas bèn grosso e fan d'enflourejado agroumelado. La subsp. presentado eici, emé de flour gaire duberto e que trachis dins li mitan primàri, ié dison polycarpos. Coumpara emé la gnavello-renadivo.
Usanço :Fai partido dóu group (38 meno) de flour dicho "de Bach". Ramenten que lou mege, Dr Edward Bach (1886-1936), adoubè de poutingo de flour que dèvon "armounisa l'equilibre epsichique de la persouno". La gnavello permetrié de prendre de decisioun. En Poulougno, au siècle passa s'acampavo li babo de vermèu (Coccus Polonicus) que reston sus li racino pèr n'en faire un coulourant rouge.
Port : Erbo
Taio : 2 à 20 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an
Gènre : Scleranthus
Famiho : Caryophyllaceae
Ordre : Caryophyllales
Coulour de la flour :
Verdo
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 1,5 à 2 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Si
Autour basso e auto : 0 à 1700 m
Aparado : Noun
Mai à setèmbre
Liò : Tepiero sablouso
- Sablo
- Trepadou
- Terraire safrous
Estànci : Mesoumediterran à Subaupen
Couroulougi : Paleoutemperado
Ref. sc. : Scleranthus annuus L., 1753
Acètou
Rumex arifolius
Polygonaceae
Àutri noum : Acèti, Aigreto.
Noms en français : Rumex à feuilles d'arum, Rumex alpestre.
Descripcioun :L'acétou o l'acèti coume se dison lis eigreto en mountagno (J.-L. Domenge in LMT, op.cit. p. 60)
, trachis dins li relarg à rousage e li faio. Es uno planto proun proche de Rumex acetosa, coumuno en basso Prouvènço, pamens a de fueio pu larjo que dounon d'èr à li dóu sangueiroun .
Usanço :Coume lis àutris eigreto, es uno planto manjadisso (tian, meleto...), pamens fau pas trop n'en manja malodi l'acide óussali qu'èi marrit pèr li rèn. La planto èi peréu vertuouso (vèire çai-souto).
Port : Grando erbo
Taio : 0,3 à 1 m
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Rumex
Famiho : Polygonaceae
Ordre : Caryophyllales
Coulour de la flour :
Verdo
Petalo : 3
Ø (o loungour) flour : 4 à 8 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 400 à 2300 m
Aparado : Noun
Jun à avoust
Liò : Relarg à rousage
- Prado à rousèu
- Faio
- Camin
Estànci : Mountagnard à Aupen
Couroulougi : Éurosiberiano
Ref. sc. : Rumex arifolius All., 1773
(= Rumex alpestris Jacq., 1762 )